Aardonyx – rodzaj wczesnego zauropodomorfa należący do grupy
anchizaurów (Anchisauria). Jego skamieniałości odkryto w górnych pokładach
dolnojurajskiej formacji Elliot w Republice Południowej Afryki. Został opisany
w 2010 roku przez Adama Yatesa i współpracowników. Holotypem jest rostralna
połowa lewej kości szczękowej (BP/1/6254). Zwietrzałą tylną część lewej kości
szczękowej odnaleziono w odległości około metra od holotypu, możliwe więc, że
oba fragmenty reprezentują tę samą kość. W pobliżu odkryto liczne szczątki
czaszki oraz szkieletu pozaczaszkowego – kręgów, kości kończyn, żeber,
szewronów. Wszystkie te kości należą prawdopodobnie do dwóch niedorosłych
osobników. Analiza histologiczna żeber oraz łopatek sugeruje, że przebadane
osobniki zmarły prawdopodobnie przed ukończeniem dziesięciu lat, kiedy tempo
wzrostu spadało. Mierzyły ponad 7 m długości, jednak nie zakończyły one jeszcze
wzrostu, co wskazuje, że dorosłe osobniki osiągały większe rozmiary. Do cech
charakterystycznych Aardonyx należy budowa czaszki, kręgosłupa, przedramienia i
dłoni. Miał on pięć zębów przedszczękowych, podobnie jak plateozaur, jednak
cecha ta jest wynikiem konwergencji, a nie bliskiego pokrewieństwa.
Zaawansowane zauropodomorfy miały szczęki w kształcie litery U, co umożliwiało
im pochwycenie większej ilości pożywienia, utraciły również mięsiste policzki.
Aardonyx miał V-kształtne szczęki, co jest cechą prymitywną, jednak również
utracił mięsiste policzki– odwrotnie niż bazalny chiński zauropod
Chinshakiangosaurus, który miał policzki oraz U-kształtne szczęki. Aardonyx
miał stosunkowo krótkie kończyny przednie – u mniejszego osobnika kość ramienna
stanowiła około 72% długości kości udowej, co sugeruje, że Aardonyx był co
najmniej fakultatywnie, a prawdopodobnie przeważnie dwunożny. Analiza
filogenetyczna przeprowadzona przez Yatesa i współpracowników wskazuje, iż
Aardonyx jest jednym z najbardziej zaawansowanych zauropodomorfów nienależących
do zauropodów – taksonem siostrzanym dla kladu Melanorosaurus + Sauropoda,
obejmującego czworonożne zauropodomorfy, co potwierdza, że stanowi on formę
przejściową pomiędzy bazalnymi zauropodomorfami a zauropodami. Aardonyx jest
także najbardziej zaawansowanym spośród wszystkich znanych dwunożnych bazalnych
zauropodomorfów.
Nazwa rodzajowa Aardonyx pochodzi od aard – słowa z języka
afrikaans oznaczającego Ziemię – oraz greckiego słowa onyx („szpon”) i odnosi
się do grubej otoczki hematytu pokrywającej liczne kości dinozaura, zwłaszcza
paliczki. Gatunkiem typowym rodzaju jest Aardonyx celestae. Nazwa gatunkowa
honoruje Celeste Yates, która wypreparowała wiele kości.
Teraz onet.pl, opis, kiedy dopiero wynaleziono Aardonyxa.
Dinozaur, reprezentujący nowy gatunek, żył około 195 mln lat temu.
Jego odkrycie pomoże w odpowiedzi na pytanie, dlaczego późniejsze
dinozaury zyskały tak ogromne rozmiary. Aardonyx celestae był
roślinożercą. Jak na dinozaura nie był olbrzymem. Mierzył siedem metrów
długości, miał niewielką głowę i rozrośniętą klatkę piersiową. Poruszał
się na dwóch nogach, ale potrafił również opaść na cztery.
Inne info z odnalezienia go:
Aardonyx celestae był roślinożercą i żył około 195 mln lat temu. Jak na dinozaura nie był olbrzymem. Mierzył siedem metrów długości i 1,7 m wysokości w kłębie. Miał niewielką głowę i rozrośniętą klatkę piersiową. Poruszał się na dwóch nogach, ale potrafił również opaść na cztery - piszą naukowcy na łamach "Proceedings of The Royal Society B".
- Jest to gatunek, z jakim wcześniej nie zetknęliśmy się, którego pozycja na drzewie genealogicznym dinozaurów jest bardzo istotna - opisuje współodkrywca, australijski paleontolog Adam Yates. Dodaje, że Aardonyx jest - brakującym ogniwem - w ewolucji dinozaurów.
Teraz fotki ^^
